HISTORIA ODDZIAŁU WARSZAWA-RAKOWIECKA ŚZPŻŁ

Światowy Związek Polskich Żołnierzy Łączności powstał 15 sierpnia 1992 roku. Związek utworzyli oficerowie i pracownicy cywilni Szefostwa Wojsk Łączności MON i Wyższej Oficerskiej Szkoły Wojsk Łączności przy współpracy z Polskimi Kombatantami Łączności różnych środowisk krajowych i zagranicznych.

Pierwszą jednostką terenową ŚZPŻŁ stał się Autonomiczny Odział w Londynie (powstały w 1951 roku jako Związek Łącznościowców). Na terenie kraju pierwszą powstałą jednostką terenową stał się Oddział Warszawa-Świętokrzyska, który powstał 19 października 1993 roku na bazie Klubu Kombatantów Wojsk Łączności, gromadzący żołnierzy II Rzeczypospolitej, Armii Krajowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie którzy wrócili do kraju po II wojnie światowej.

Następną utworzoną jednostką terenową był Oddział przy SWŁiI SG WP powstały 30 marca  1994 roku. Jego stan ilościowy wynosił wówczas 32 członków. Byli to głównie kombatanci i wojskowi emeryci, którzy wywodzili się z dawnego Szefostwa Wojsk Łączności MON, Węzła Łączności MON, 5 Pułku Łączności oraz z instytucji wojskowych z okolic Warszawy – WSOWŁ, WIŁ, WZŁ.

Na zebraniu założycielskim w skład Zarządu Oddziału zostali wybrani następujący koledzy:

• prezes – płk Bernard Mieńkowski;
• skarbnik – płk Mieczysław Bąk;
• sekretarz – płk Henryk Kmiotek;
• członek – ppłk Stanisław Knach;
• członek – ppłk Czesław Pyzik.

W minionym okresie 20 lat, Oddział nigdy nie posiadał i nadal nie posiada stałej siedziby. Posiedzenia Zarządu Oddziału odbywały się w różnych doraźnych miejscach, natomiast zebrania Oddziału, w początkowym okresie, odbywały się na terenie Sztabu Generalnego WP, na sali odpraw w SWŁiI przy ul. Rakowieckiej nr 4A. W miarę upływu czasu, dogodniejszym miejscem zebrań, stał się klub WOWew. przy ul. Rakowieckiej nr 7. Wówczas to, po zmianie nazwy instytucji patronackiej i od nazwy ulicy, przy której odbywały się zebrania, czyli ulicy Rakowieckiej, Oddział przybrał nową nazwę „Oddział Warszawa-Rakowiecka”. Podobnie zrodziła się nazwa „Oddziału Warszawa-Świętokrzyska”. Następnie zebrania odbywały się w dawnym budynku Orkiestry Wojskowej przy ul. Nowowiejskiej nr 26. Po sprzedaży tego budynku przez wojsko, miejscem zebrań były koszary przy ul. Żwirki i Wigury. Obecnie, od paru lat miejscem zebrań Oddziału i posiedzeń Zarządu jest sala konferencyjna Centrum Informatyki i Łączności Obrony Narodowej (obecnie Resortowe Centrum Zarządzania Projektami Informatycznymi). Zawdzięczamy to generałowi Wojciechowi Wojciechowskiemu oraz uprzejmości kolejnych Komendantów wymienionej instytucji.

Pierwszy skład Zarządu nie przetrwał pełnej kadencji, bo w listopadzie 1996 r. zmarł płk Mieczysław Bąk, a w lutym następnego roku zmarł płk Henryk Kmiotek. Wówczas to w kwietniu 1997 r. wybrano nowy zarząd w składzie:

• prezes – płk Bernard Mieńkowski;
• skarbnik – płk Mieczysław Kluka;
• sekretarz – płk Józef Wojciechowski;
• członek – ppłk Stanisław Knach.

Nowy skład Zarządu również nie przetrwał w pełnym składzie całej kadencji, bo w 1999 r. płk Józef Wojciechowski zrezygnował z pełnienia funkcji we władzach Związku, a w następnym roku ciężka choroba uniemożliwiła dalszą działalność płk. Mieczysławowi Kluce i zmarł ppłk Stanisław Knach. Wówczas, w wyborach uzupełniających większość kolegów nie wyraziła chęci pracy w Zarządzie Oddziału. Jako jedyny, zgodę wyraził płk Marian Jakóbczak. W związku z tym Zarząd Oddziału pracował w składzie dwuosobowym – Bernard Mieńkowski i Marian Jakóbczak.

Po 17 latach, ze względów zdrowotnych płk Bernard Mieńkowski zrezygnował z pełnienia funkcji Prezesa. Wyboru nowego Zarządu Oddziału dokonano 24 lutego 2011 r.

W skład Zarządu weszli:

• prezes – płk Zbigniew Kosobucki;
• skarbnik – ppłk Marian Jakóbczak;
• sekretarz – ppłk Marian Turek.

Na kolejnym Zebraniu Oddziału do Zarządu wybrano dodatkowo płk. Eugeniusza Malczewskiego jako wiceprezesa i płk. Leona Rudnickiego jako członka Zarządu.

Zawsze kilku kolegów z członków Oddziału wchodziło w skład Naczelnych Władz Związku, a niektórzy z nich nieprzerwanie nawet przez kilka kadencji, m.in.: płk Stanisław Markowski, płk Władysław Urbański, płk Tadeusz Skoczek, płk Ryszard Kałamaga, płk Bernard Mieńkowski, płk Józef Olszewski i płk Marian Jakóbczak. Z naszego Oddziału w skład Naczelnych Władz Związku wchodzą:

• gen. bryg. Edmund Smakulski jako prezes Zarządu Głównego;
• płk Bogumił Tomaszewski jako sekretarz Zarządu Głównego;
• płk Marian Jakóbczak jako skarbnik Zarządu Głównego – 5 kadencję;
• płk Ryszard Kałamaga jako przewodniczący Komisji Rewizyjnej – 6 kadencję;
• płk Edward Włodarczyk jako przewodniczący Sądu Koleżeńskiego – 2 kadencję.

Liczba członków Oddziału, na przestrzeni dwudziestolecia, wahała się w granicach 37-41. Na dzień 30 marca 2014 roku, w 20 rocznicę powstania, Oddział liczył 49 członków, a średnia ich wieku wynosi 82 lata. W ciągu 20 lat, na wieczną wartę odeszło 45 naszych Kolegów.

Statutowa działalność Oddziału w minionym okresie 20 lat oparta była głównie na utrzymywaniu więzi z jednostkami i centralnymi organami wojskowej łączności i informatyki oraz zachowaniu i popularyzacji łącznościowych tradycji. Zamierzone cele realizowano głównie poprzez:

• ścisłe kontakty Zarządu Oddziału z szefami i dowódcami określonych instytucji i jednostek wojskowych;
• wyjazdowe spotkania całego Oddziału do określonych instytucji i jednostek;
• organizowanie zebrań na tematy poświęcone chlubnym, łącznościowym tradycjom.

Wspólnie z Zarządem Koła nr 41 ZŻ WP  organizowaliśmy wyjazdy (wycieczki) do różnych instytucji i jednostek wojskowych. Odwiedziliśmy, m.in.: 9 Pułk Dowodzenia w Białobrzegach, Węzeł Łączności WOW na Cytadeli, Centralny Węzeł Łączności MON (trzykrotnie), Centrum Radiowe w Puchałach, Wojskową Akademię Techniczną, Muzeum Wojska Polskiego, Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki, Wojskowy  Instytut Łączności i Wojskowe Zakłady Łączności nr 1 w Zegrzu. W czasie tych wyjazdów zwiedzaliśmy najciekawsze obiekty danej instytucji, spotykaliśmy się z kadrą, a na zakończenie często byliśmy zapraszani na wspólny posiłek.

Większość członków naszego Oddziału brała też aktywny udział w zjazdach łącznościowców WP, organizowanych przez Zarząd Główny Związku w 15 ŚBWD w Sieradzu (trzykrotnie), 9 PD w Białobrzegach i CSŁiI w Zegrzu oraz w zjazdach jubileuszowych Związku.

Zebrania Oddziału poświęcone były głównie tematyce kultywowania łącznościowych tradycji ukształtowanych w czasie wojen o niepodległość Polski i pokojowej służby. Na kilku zebraniach wysłuchaliśmy bardzo ciekawych wspomnień, starszych kolegów naszego Związku, na tematy związane z ich udziałem w działaniach wojennych w okresie II wojny światowej. Swoje, niekiedy dramatyczne, przeżycia wojenne wspominali:
płk Wacław Michałkiewicz, płk Bernard Mieńkowski, płk Tadeusz Popławski, syn pułku płk Bolesław Sokół, płk Adam Kochan, płk Henryk Jermanowski, mjr Andrzej Siekierski – żołnierz 1 Dywizji Grenadierów we Francji, płk Kazimierz Pachowski, por Bolesław Grejcz – uczestnik kampanii wrześniowej w 1939 r.

Swoje dramatyczne losy przedstawiali byli uczestnicy samoobrony przed mordami Ukraińskiej Powstańczej Armii w latach czterdziestych minionego wieku na Podolu, wśród nich: płk Józef Wołoszczuk, płk Antoni Suchorolski i płk Bronisław Korczak. Jedną z prelekcji wygłosił Pan ppor. Władysław Kubów – autor kilku książek o tematyce historii stosunków polsko-ukraińskich, „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”.

Na zebraniach wysłuchaliśmy cyklu prelekcji.
1. Prelekcje na tematy historyczne wojska wygłosili:

• płk Stanisław Markowski – „Historia powstania Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie” (opisanej następnie w Komunikacie Nr 15) a następnie zrelacjonował opracowanie, przez gen. bryg. Tadeusza Lisickiego z Londynu, na temat, „Łączność w kampanii wrześniowej”;
• por. Jerzy Kocot – „Historia telegrafistek – Juzistek” (nazwa od aparatu telegraficznego juza), które w latach 1927-1936 były szkolone w Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu i bohatersko wsławiły się w działaniach wojennych w okresie II wojny światowej;
• płk dr Zbigniew Kumoś – dyrektor Instytutu Badań Naukowych im. gen. Edwina Rozłubirskiego zrelacjonował nowe spojrzenie na proces tworzenia Wojska Polskiego w ZSRR w czasie II wojny światowej;
• por. Adam Drzewoski przedstawił historię konstrukcji powstańczych radiostacji „Burza” i „Błyskawica” oraz ich wykorzystaniu w Powstaniu Warszawskim;

• ppłk Marian Jakóbczak – „Postać gen. bryg. Heliodora Cepy – patrona CSŁiI”, a następnie przedstawił „Historię utworzenia i działalności Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w czasie II wojny światowej”.

2. Prelekcje na temat rozwoju systemów łączności za czasów naszej czynnej służby wojskowej.
Wspomnienia wygłosili koledzy z byłego Szefostwa Wojsk Łączności MON i Wojskowego Instytutu Łączności – płk Władysław Wawrzkiewicz, płk Zbigniew Miarzyński i płk Józef Zwierko.
3. Prelekcje dotyczące Wojska Polskiego i jego związku z NATO.

W ramach utrzymywania stałych kontaktów z centralnymi organami kierowniczymi wojskowej łączności i informatyki, ich szefowie i przedstawiciele wygłaszali na naszych zebraniach prelekcje dot. Wojska Polskiego i jego związku z NATO po przemianach ustrojowych w 1989 r. oraz o nowoczesnych systemach teleinformatycznych w wojsku.

• gen. bryg. Henryk Andracki – „Nowa struktura organizacyjna Sztabu Generalnego WP”;
• płk Józef Kowalczyk – „Udział Wojsk Łączności i Informatyki w ćwiczeniach organizowanych w ramach Partnerstwo dla pokoju” oraz „Integracja naszego systemu łączności z systemem wojsk NATO”;
• gen. bryg. Witold Cieślewski – „Współpraca państw-członków NATO”, „Znaczenie elektroniki na współczesnym polu walki konwencjonalnym i jądrowym”, „Teoretycznepodstawy walki elektronicznej w obezwładnianiu systemów informatycznych i łączności przeciwnika”, „Historia konfliktu izraelsko-palestyńskiego oraz przebieg i skutki wojny Izraela z Hamasem”;
• gen. bryg. Wojciech Wojciechowski „Aktualna sytuacja w Wojskach Łączności i Informatyki”, „Zadania jakie wypływają dla WP z przyjęcia przez Polskę programu – Partnerstwo dla pokoju”, „Współczesne protokoły transmisyjne IP (Internet Protocol);
• gen. dyw. Stanisław Krysiński – „Organizacja i struktura NATO”;
• gen. bryg. Włodzimierz Nowak – „Stan i perspektywy rozwoju wojskowej telekomunikacji”;
• gen bryg. Józef Nasiadka – „Działalność Zarządu Planowania Systemów Dowodzenia i Łączności Sztabu Generalnego WP”.

Na jednym ze wspólnych zebrań z Kołem nr 41 ZŻWP, specjaliści z Centrum Informatyki i Łączności Obrony Narodowej zaprezentowali pokaz możliwości współczesnego medium informatycznego, jakim jest Internet. Koledzy zainteresowani tym tematem, pod okiem instruktorów, mogli zapoznać się w praktyce z możliwościami, jakie umożliwia Internet. Prezentacja cieszyła się wielkim zainteresowaniem.

Staropolskim zwyczajem, wspólnie z Kołem nr 41 ZŻWP, organizowaliśmy towarzyskie spotkania noworoczne, w Sali Lustrzanej kasyna w Zegrzu – w „kolebce łącznościowców”. Ze względu na trudności z dojazdem do Zegrza, w kolejnych latach spotykaliśmy się w różnych kasynach na terenie Warszawy. Po likwidacji wojskowych kasyn, od paru lat, spotykamy się w restauracji Hotelu „Parkowa” przy ul. Belwederskiej. W ostatnich latach zmieniliśmy nieco charakter naszych tradycyjnych spotkań, mianowicie zamiast spotkań noworocznych organizujemy przed Świętami Bożego Narodzenia „Spotkania opłatkowe” oraz przed Świętami Wielkanocnymi „Spotkania wielkanocne” z udziałem księdza kapelana.

Na spotkania te zapraszamy szefów centralnych organów kierowniczych wojskowej łączności i informatyki oraz byłych szefów tych instytucji – członków honorowych naszego Związku. Atrakcyjność tych spotkań wzbogaca również obecność miłych i sympatycznych pań – żon niektórych naszych kolegów oraz sympatyków naszego Związku.

Nie zapominamy o Członkach Związku i naszych Towarzyszach Broni – żołnierzach Wojska Polskiego, Armii Krajowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie – którzy odeszli na Wieczną Wartę. Od kilku lat, przed dniem Wszystkich Świętych, odwiedzamy Ich groby, na warszawskich i okolicznych cmentarzach. Zapalamy znicze, składamy zafoliowane proporczyki od ŚZPŻŁ, w ten sposób oddając Im hołd.

Działalność nasza uwidoczniona jest na stronie internetowej, pierwotnie jako zakładka strony Zarządu Głównego, a obecnie jako portal o adresie www.szpzl.warszawa.pl.  Administratorem naszej strony jest nasz kolega płk Leon Rudnicki wraz z udziałem jego córki Magdaleny - mamy własną stronę.

Opracował: Zarząd Oddziału Warszawa – Rakowiecka
Światowego Związku Polskich Żołnierzy Łączności.